Od czasów antycznych przez wieki średnie, czasy oświecenia czy współczesność proces wychowania oparty był na dążeniu do z góry określonego modelu, nazwanego ideałem wychowania. W starożytnych Atenach była to kalokagatia, w średniowieczu asceza i etos rycerski, okres odrodzenia zaproponował humanistyczną koncepcję równomiernego rozwoju sfery duchowej i cielesnej, oświecenie z kolei zaakcentowało doniosłą rolę wychowania fizycznego będącego też podstawą dla wychowania zdrowotnego.

Niezależnie od tego, na czym koncentrowało się wychowanie w kolejnych epokach, to zawsze służyło określonym wartościom, które stawały się podstawą dla kształtowania postaw wychowanków.

Istotą zabiegów wychowawczych jest kształtowanie w człowieku trwałej postawy, której wynikiem mają być zachowania spójne z przekazywanymi, tożsamymi dla konkretnej grupy społecznej wartościami. Te warunki są spełnione w okoliczności uprawiania sportu. Sport jest zatem płaszczyzną wychowania i może mu dobrze służyć.

Uczestniczenie w aktywności sportowej uczy m.in. pracowitości, cierpliwości, odpowiedzialności, pokory, zaangażowania, altruizmu, uczciwości, wpływa na zdrowie i kształtowanie odporności fizycznej i psychicznej, rozwija indywidualnie i społecznie, w zgodzie z kulturą i naturą. I właśnie na tej mnogości sfer odziaływań koncentrują się wysiłki nauczycieli wychowania fizycznego w szkole Żagle. Mając bardzo szerokie pole działania naszym modus operandi jest zasada fair play na której opieramy lwią część pracy wychowania poprzez sport.

Bogata w tradycję oraz zasób treści zasada fair play była i jest nadal jednym z najlepszych środków czy narzędzi w działalności wychowawczej. Dzieje się tak dlatego, że wartości w niej tkwiące są zrozumiałe, rozpoznawalne i sytuują się wysoko w hierarchii ogólnych wartości moralnych. Z tego właśnie powodu doskonale nadaje się do operacyjnego wykorzystywania w celu wsparcia wszechstronnego rozwoju osobowości wychowanka.

W praktyce pracy wychowawczej podczas zajęć sportowych podkreślamy i promujemy wielowątkowe znaczenie, jakie przypisuje się pojęciu fair play, skupione wokół trzej jej wymiarów:

• formalnego – jako zasadniczego warunku uczestnictwa w grze, w walce sportowej.

Wymiar ten obejmuje wyłącznie poprawną, zgodną z przepisami sportowymi postawę zawodnika;

• humanitarnego – oznaczającego przyjaźń, partnerstwo, szacunek dla rywala, poprawne

zachowanie. Nie uznawanie oszustwa, przemocy, przekupstwa itp. Pragniemy wpoić naszym podopiecznym, że prawdziwy sportowiec nie pragnie zwycięstwa za wszelką cenę, chce zwyciężyć, ale bez uciekania się do warunków, które stawiają współpartnera w gorszej sytuacji;

• humanistycznego – obejmującego traktowanie współzawodnika, jako najwyższej wartości społecznej, ludzkiej. Oznacza wszystko to, co sportowiec zrobi na rzecz

przeciwnika, a co nie wynika z przepisów i regulaminów gry. Utrzymujemy, iż sportowiec powinien zaryzykować własną przegraną dla uratowania wyższej wartości, np. życia czy też bezpieczeństwa współzawodnika.

            Oprócz w/w zasady w organizacji i prowadzeniu zajęć sportowych uwzględniamy aktualnie realizowany program wychowawczy Szkoły i staramy się wzmacniać bieżąco rozwijane kompetencje kluczowe, również przez sport.

Ważnym elementem realizowanego przez nas wychowania poprzez sport jest patrzenie na ucznia w sposób wprost wynikający z personalizmu chrześcijańskiego oraz ocenianie w pierwszej kolejności jego starań i pracy jaką wykonuje na zajęciach a dopiero później jej ‘owoców’- czyli poszczególnych elementów sprawności fizycznej. Nie zapominamy jednak o obiektywnej ocenie sprawności fizycznej naszych uczniów, ponieważ widzimy, iż właściwe jej monitorowanie i komunikowanie również wpływa korzystnie dla całego procesu kształcenia. Dla tego też istotnym elementem ‘żaglowej’ fizycznej edukacji jest realizowanie programu „Sprawność na szóstkę”– który polega na corocznym ‘testowaniu’ każdego z uczniów zestawem sześciu prób badających poszczególne cechy motoryczne: szybkość, zwinność wytrzymałość, siłę nóg, siłę ramion oraz siłę mięśni brzucha. Wyniki tych prób są potem w przystępnej formie graficznej przedstawiane uczniom i ich rodzicom, dzięki czemu sami chłopcy mogą przeanalizować i porównać jak przebiega ich rozwój fizyczny.

Kończąc rozważania dotyczące wychowania poprzez sport, jakie jest realizowane w naszej szkole warto podkreślić istotną rolę nauczyciel w całości procesu. Nauczyciele wychowania fizycznego Szkoły Żagle często sami aktywnie uczestniczą w Kulturze Fizycznej, czy współuczestniczą w trudzie podnoszenia swojej formy (np. ćwicząc wraz z uczniami na lekcjach) przez co nie tylko lepiej rozumieją istotę potrzeby ciągłego ‘pokonywania siebie’ w walce o lepszą sprawność ciała, umysłu i ducha, ale i w bardziej autentyczny sposób, przykładem osobistym, oddziałują na podopiecznych, inspirując i motywując ich do większego zaangażowania i lepszej pracy na i poza zajęciami szkolnymi- i to jest właśnie istota wychowanie poprzez sport, którą staramy się realizować w naszej szkole.